Bizimlə əlaqə

Azərbaycan

Dağlıq Qarabağda münaqişənin yox, sülhün real potensialı var

Paylaş:

Nəşr

on

Razılaşdığınız şəkildə məzmun təmin etmək və sizin haqqınızda anlayışımızı yaxşılaşdırmaq üçün qeydiyyatınızı istifadə edirik. İstənilən vaxt abunəlikdən çıxa bilərsiniz.

Keçmiş Avropa Parlamentinin deputatı Səccad Kərim (Təsvir) problemli Cənubi Qafqaz regionunda “davamlı və davamlı” sülhün tapılması üçün Aİ də daxil olmaqla, səylərin yenilənməsinə çağırıb.

Onun Brüsseldə keçirilən tədbirdəki şərhləri bu yaxınlarda Dağlıq Qarabağ bölgəsinə fakt araşdırması səfərindən sonraya təsadüf edir.

Ötən il etnik erməni qüvvələri ilə Azərbaycan ordusu arasında Dağlıq Qarabağ anklavı uğrunda baş vermiş qısamüddətli müharibə azı 6,500 nəfərin ölümünə səbəb olub.

44 sentyabr 27-ci ildə başlayan 2020 günlük müharibədən sonra minlərlə mina arxada qaldı. Ermənistanda hərbi bazası olan Rusiyanın sülh sazişi imzalaması və bölgəyə 2,000-ə yaxın sülhməramlı göndərməsindən sonra münaqişə sona çatdı.

Çərşənbə günü (17 Noyabr) Brüsselin mətbuat klubunda mövzu ilə bağlı konfrans, həm keçmiş, həm də indiki regionun müxtəlif səhnələrini əks etdirən foto-ekspo ilə yanaşı keçirilib.

Konfransda dinlənildi ki, bu gün əsas problem bölgədə hələ də mövcud olan və yerli əhalinin həyatı üçün gündəlik təhlükə yaradan “çox” minaların olmasıdır. Bildirilib ki, region tam bərpa olunmazdan əvvəl onun qarşısında duran çoxsaylı başqa problemlər var.

Keçmiş Böyük Britaniyanın Tory Parlamentinin üzvü olan Kərim həm onlayn, həm də fiziki olaraq keçirilən tədbirdə bölgədəki inkişaflara "böyük maraq" olduğunu söylədi.

reklam

O deyib: “Bu sahə çox dinamik və dəyişən mühit olub və belədir. Mən Avropa Parlamentində bu məsələ üzərində işləyirdim və indi də onu yaxından izləyirəm.

“Vəziyyəti yerində öyrənmək üçün fürsətdən istifadə edərək Azərbaycana və Dağlıq Qarabağa, o cümlədən işğaldan azad edilmiş rayonlara səfər etdim. Mən kəskin təzad gördüm ki, uzun illər baxımsızlıq olub, şəhər və kəndlər yerlə yeksan edilib. Bunun baş verməsi böyük ayıbdı.

“Dini və tarixi əhəmiyyət kəsb edən yerlər xarabalığa çevrilib və qəsdən yanlış hərəkətlərə dair açıq sübutlar var.

“Müsbət bir qeyd olaraq, mən də böyük həcmdə kapitalın struktur inkişafının şahidi oldum. Mən heç vaxt bunun ölçüsü ilə müqayisə ediləcək bir şey görməmişəm. Bu, bütün Cənubi Qafqaz üçün bir araya gəlmək və bu dəyişən dinamika ilə regionda hər kəs üçün həyat imkanlarının əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşmasını təmin etmək üçün real fürsət təqdim edir.

“Bu, xüsusilə millətçilik və populizmin artdığı müasir dünyada çox böyük bir baxışdır. Ümid edirəm ki, bu, dini və şəxsiyyətə əsaslanan siyasətdən onilliklər ərzində çox əziyyət çəkən bir sahədən qalxacaq. İnanıram ki, biz indi yaxşı inkişaf üçün real qüvvə görə bilərik”.

O deyib: “Hər kəsin məqsədi regionun konstruktiv gələcəyinin tapılmasında bütün tərəflərin öz rolunu oynayaraq masa arxasında olmasını təmin etmək üçün bölgədəki insanları bir araya gətirmək olmalıdır”.

Rumıniyanın keçmiş Avropa Parlamenti deputatı Ramona Manesku deyib: “Mən orada heç vaxt olmamışam, lakin regionda baş verənlər olduqca faciəvidir”.

Keçmiş xarici işlər naziri əlavə edib: “Mən parlamentdə çalışmışam ki, tərəfləri öz problemlərini müzakirə etmək üçün bir araya gətirsinlər, lakin sülhü gətirməyin yeganə yolu dialoqdur. Ümid edirəm ki, bu qədər nifrət və müharibəni bilən region sabitləşə və nəhayət sülhü görə bilər. Əgər etnik təmizləmə olubsa, bundan artıq olmamalıdır. İqtisadi, insani və ekoloji problemlər o qədər böyükdür ki, yardım və dəstək almaq üçün bütün tərəflər iştirak etməlidir. Azərbaycanın bu işdə, məsələn, infrastrukturun yenidən qurulmasında dəstəyə ehtiyacı var. Beynəlxalq dəstək olmadan bunu edə bilməz”.

Digər məruzəçi, ANAMA-dan Ramil Əzizov deyib: “Bu torpaqların çox hissəsi 30 ildən artıqdır ki, işğal altındadır və bir çoxu dağıdılıb. Keçmiş qüvvələrin bölgədə qoyduqları minalardan çox sayda insan yaralanıb. Onların təhlükəsiz şəkildə evlərinə qayıtmasına icazə verilməsi vacibdir.

“Münaqişədən sonrakı çağırışlar - Cənubi Qafqaz regionu” adlı tədbirdə digər əsas məruzəçi Fuad Hüseynov, Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsi və ya məcburi köçkünlər olub.

O demişdir: “Bir ölkə kimi Azərbaycan dünyada ən çox qaçqına ev sahibliyi edən ölkələrdən biridir və çoxlu məcburi köçkünlər, Dağlıq Qarabağda öz evlərindən didərgin düşmüş insanlarla üz-üzədir.

“Təxmin edilir ki, 1 milyonluq bütün əhalinin cəmi 7 milyonu köçkün hesab olunur: əhalinin 10 faizindən çoxu.”

O, belə insanlara kömək etmək üçün görülən işlərdən danışaraq dedi: “Bu gün məcburi köçkünlər üçün 115 yeni yaşayış kompleksi tikilib, 315,000 min məcburi köçkün mənzillə təmin olunub. Nəticədə, məcburi köçkünlər üçün yoxsulluq səviyyəsi son 75 ildə 10 faizdən 25 faizdən aşağı düşmüşdür ki, bu da əhəmiyyətlidir”.

Onlayn danışan o, tədbirdə deyib: “Bu, məcburi köçkünlərlə məşğul ola biləcək digər ölkələr üçün bir modeldir. İndi iş azad edilmiş ərazilərin tam bərpası və məcburi köçkünlərin təhlükəsiz və ləyaqətli şəkildə öz evlərinə qayıtmasıdır”.

O, sözügedən ərazinin dünyada minalarla ən çox çirklənmiş ərazilərdən biri olduğunu və Ermənistanın mina xəritələrini verməkdən imtina etdiyini bildirib.

O əlavə edib: “Beynəlxalq ictimaiyyətin birgə səyləri ilə Azərbaycan, mən inanıram ki, qarşıdakı illərdə münaqişədən sonrakı zonaların yeni modelini təqdim edə biləcək”.

Bununla belə, o, xəbərdarlıq etdi: "Lakin hazırda beynəlxalq ictimaiyyət Dağlıq Qarabağda baş verənlərə göz yumur."

Ötən il Rusiya prezidenti Vladimir Putinin vasitəçiliyi ilə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan və Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin birgə imzaladığı üçtərəfli atəşkəs sazişi Azərbaycanın Ermənistanı hərbi məğlubiyyətə uğratması və dörddə birindən çoxunu itirdiyi torpaqları geri alması faktını əks etdirirdi. bir əsr əvvəl.

Bununla belə, bölücü məsələlər iki ölkəni siyasi razılaşmadan çox uzaqlaşdırır. Bu məsələlər Dağlıq Qarabağ ermənilərinin gələcək statusundan tutmuş erməni əsgərlərinin Azərbaycanda saxlanılmasının davam etməsinə, sərhədlərin müəyyənləşdirilməsinə və əvvəllər Ermənistanın hərbi nəzarətində olan rayonlara aid minalanmış ərazilərin xəritələrinin hazırda Azərbaycana bərpa olunmasına qədərdir.

2 saatlıq seminarın aparıcısı olan Azərbaycan vətəndaşı Leyla Qasımova dedi: “Mən bir neçə ilimi sülhməramlı fəaliyyətlərə sərf etmişəm və Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə çalışmışam. Amma insanlar bilməlidirlər ki, torpaq işğal altında olarkən sülhə nail olmaq olmaz”.

O deyib: “Bu gün Azərbaycan öz torpaqlarını azad edib, lakin biz regionda və işğaldan azad edilmiş zonalarda sabitliyi və sülhü qorumaq üçün hələ də bir çox problemlərlə üzləşirik. Məsələn, hazırda məcburi köçkün azərbaycanlılar minaların çirklənməsi səbəbindən öz evlərinə qayıda bilmirlər.

“Bu çağırışlar, o cümlədən digər ciddi ekoloji problemlər qalmaqdadır və biz etimadın möhkəmləndirilməsi tədbirlərini tətbiq edə bilmərik. Bu tədbirin məqsədi bu çağırışların ümumi həll yollarını tapmaq və üçüncü tərəflərin cəlb edilməsi vasitəsilə sərhədyanı əməkdaşlığı genişləndirməkdir.

“Həm mülki şəxsləri, həm də ətraf mühiti qorumaq üçün mina xəritələrini təqdim etmək də daxil olmaqla, etimadı bərpa etmək üçün inamın yaradılması lazımdır”.

Bölgə ilə bağlı mətbuat klubunda fotosərgi təqdim edən isveçli rəssam və fotoqraf Peter Yohansson onu mövzuya cəlb edən səbəbləri açıqlayıb.

foto sərgi

O deyib: “Mənə Azərbaycan çox maraqlı idi və buna görə də mən və həyat yoldaşım Dağlıq Qarabağ ətrafındakı işğaldan azad edilmiş ərazilərə getdik. Biz bu işin potensial təhlükəli xarakteri kimi hazırda aparılan ərazidə yenidənqurma işlərini göstərməyə çalışırıq. Təəssüf ki, binaların bir çoxu o qədər zədələnib ki, onları bərpa etmək mümkün deyil və bu, çox kədərli və faciəli haldır”.

O əlavə etdi: “Bütün bunlara baxmayaraq, mən müsbət hiss etdim ki, hamı qəsəbələri və şəhərləri yenidən qurmaq istəyir.

“Mən şadam ki, İsveç, mənim ölkəm münaqişə bölgələrində humanitar işlərə və tərəflər arasında davamlı sülhün tapılmasına dəstək verib”.

Kərim yekunlaşdıraraq dedi ki, sərgi regionun üzləşdiyi çağırışların və imkanların real həyat hesabatını təqdim edir.

Keçmiş Avropa Parlamenti deputatı yekunlaşdırdı: “Münaqişə deyil, sülhdə real potensial var. Bu, Aİ-nin sülhü qazanmaq və regionu irəli aparmaq üçün məşğul olmasının vaxtıdır və bu, mənim həvəsləndirmək istədiyim bir şeydir”.

Bu məqaləni paylaşın:

EU Reporter müxtəlif xarici mənbələrdən geniş baxışları ifadə edən məqalələr dərc edir. Bu məqalələrdə yer alan mövqelər mütləq Aİ Reportyorunun mövqeləri deyil.

Eğilimleri